TBMM Adalet Komisyonu, kamuoyunda 11’inci Yargı Paketi olarak bilinen ve Türk Ceza Kanunu ile birçok kanunda köklü değişiklikler öngören düzenlemeyi kabul etti. Paket; cinsel saldırı, çocuğun cinsel istismarı ve kadına yönelik ağır suçlarda erken tahliye imkanını kapatırken, bilişim dolandırıcılığı, taksirle yaralama, kurusıkı silah kullanımı ve ulaşım araçlarının engellenmesi gibi pek çok suçta cezaların artırılmasını içeriyor.
Paket aynı zamanda Covid-19 sürecinde uygulanan erken tahliye düzenlemesini daraltılmış kapsamıyla yeniden getiriyor. Peki yeni düzenlemeler kimleri sevindirecek, kimlerin cezaevi çıkışını zorlaştıracak?
İCRA VE İFLAS KANUNUNDA YENİ DÜZENLEMELER
Yeni pakete göre ihalenin feshi taleplerinde teminat ve harç yatırma zorunluluğu güçlendirildi.
-
Teminatını yatırmayanların talepleri dosya üzerinden ve kesin olarak reddedilecek.
-
Mahkeme, eksikliği tamamlaması için iki haftalık kesin süre verecek; süre sonunda eksiklik giderilmezse talep yine reddedilecek.
Ayrıca AYM kararına uyum amacıyla, iflas açılmadan veya aciz belgesi düzenlenmeden önceki bir yıl içinde yapılan bütün bağışlamalar ve karşılıksız tasarruflar iptale tabi olacak.
AİLE BAĞLARI ÜZERİNDEN YAPILAN TASFİYELERDE YENİ KRİTERLER
Alt-üst soy, üçüncü dereceye kadar hısımlar ve boşanılan eşle yapılan tasarruflar, gerçek bir karşılık ispatlanmadıkça bağışlama sayılacak. Borçlunun çok düşük bedelli sözleşmeleri ve ömür boyu gelir/ölünceye kadar bakma sözleşmeleri de aynı kapsamda değerlendirilecek.
İSTİNAF VE TEMYİZ KRİTERLERİ GÜNCELLENDİ
İstinaf ve temyiz yolunda parasal sınırların belirlenmesinde artık başvurunun yapıldığı tarihteki miktar esas alınacak.
AVUKATLARA DİSİPLİN CEZALARINDA YENİ DÖNEM
Avukatlık Kanunu’nda önemli değişikliklere gidildi.
Yeni Disiplin Cezaları
-
Uyarma
-
Kınama
-
Para cezası
-
İşten çıkarma
-
Meslekten çıkarma
Ayrıca disiplin cezası alan bir avukat, beş yıl içinde yeni bir suç işlerse bir derece ağır ceza uygulanacak. İşten çıkarma cezası almış bir avukatın beş yıl içinde daha hafif bir ihlalde bulunması bile meslekten çıkarma sonucunu doğurabilecek.
NİTELİKLİ DOLANDIRICILIK DAVALARI ASLİYE CEZADA GÖRÜLECEK
Dolandırıcılık suçlarındaki görev uyuşmazlıklarını engellemek için tüm “dolandırıcılık” ve “nitelikli dolandırıcılık” davaları asliye ceza mahkemelerinde görülecek. Halen ağır cezada devam eden dosyalar ise mevcut mahkemelerinde sonuçlandırılacak.
Kısmi akıl hastaları için hem ceza hem de güvenlik tedbiri uygulanacak.
Tedavi süreleri:
-
Ağırlaştırılmış müebbet/müebbet gerektiren suçlarda en az 1 yıl,
-
10 yıldan fazla cezası olan suçlarda en az 6 ay sağlık kurumunda tutuluş süresi öngörülüyor.
SOSYAL MEDYADA HAKARETE ÖN ÖDEME
AYM kararı doğrultusunda sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçları ön ödeme kapsamına alındı. Kamu görevlisine karşı hakaret suçlarında ise ön ödeme uygulanmayacak.
TAKSİRLE YARALAMA CEZALARI ARTIRILDI
-
Basit taksirle yaralamada ceza alt sınırı 3 aydan 4 aya, üst sınır 2 yıla çıkarıldı.
-
Birden fazla kişinin yaralanması halinde ceza 9 ay–5 yıl aralığına yükseltildi.
KURUSIKI SİLAHLARA DAHA AĞIR CEZA
Ses ve gaz fişeği atan silahlar artık “genel güvenliği tehlikeye sokma” suçu kapsamına alındı. Bu silahlarla ateş edenlere 6 ay–3 yıl hapis, suçun toplu alanlarda işlenmesi halinde ceza yarı oranında artırılacak.
ÖRGÜT SUÇLARINDA CEZA ARTIRIMI
Suç örgütü kurma ve yönetme cezaları artırıldı:
-
Alt sınır 4 yıldan 5 yıla, üst sınır 8 yıldan 10 yıla çıkarıldı.
-
Örgüt üyelerinde ceza üst sınırı 5 yıla yükseltildi.
-
Örgüt faaliyetlerinde çocukların araç olarak kullanılması halinde cezalar yarısından bir kata kadar artırılacak.
ERKEN TAHLİYE DÜZENLEMESİ (COVID DÜZENLEMESİ) DARALTILDI
Yeni erken tahliye düzenlemesi sadece 31 Temmuz 2023 öncesi işlenen suçlar için geçerli olacak.
ERKEN TAHLİYEDEN KİMLER FAYDALANABİLİR?
Aşağıdaki suçlar hariç diğer suçlar için uygulanacak:
-
Terör ve örgütlü suçlar
-
Kadına yönelik kasten öldürme
-
Cinsel saldırı
-
Çocuğun cinsel istismarı
-
Beden/ruh bakımından kendini savunamayacak kişilere yönelik ağır suçlar
Bu suçların failleri erken tahliyeden yararlanamayacak.
Uygulama Nasıl Olacak?
-
Kapalı cezaevinde 10 yıldan az cezası olanlar 1 ay,
-
10 yıldan fazla cezası olanlar 3 ay kalmaları şartıyla,
-
Açığa ayrılmalarına 3 yıl kalmışsa, doğrudan açık cezaevine geçebilecekler.
-
Açık cezaevindekiler ise 3 yıl erken denetimli serbestliğe çıkabilecek.
ULAŞIM ARAÇLARININ ENGELLENMESİNE AĞIR CEZA
Ulaşım araçlarının hareketinin engellenmesi artık başlı başına suç sayılıyor.
-
Kara araçlarını durdurmak: 1–3 yıl
-
Aracı başka yere götürmek: 2–5 yıl
-
Deniz/demiryolu aracı: 3–7 yıl
-
Hava aracı: 5–10 yıl (başka yere götürme halinde 12 yıla kadar)
BİLİŞİM SUÇLARINDA HESAP DONDURMA VE EL KOYMA
Dolandırıcılık ve kart suçlarında suç gelirinin bulunduğu hesaba:
-
Banka veya kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından 48 saate kadar askıya alma uygulanabilecek.
-
Savcılık 24 saat içinde karar verecek.
-
Hakim onayı gerektiren el koyma en geç 48 saat içinde sonuçlandırılacak.
Hesap dondurma işlemini yapan kurumlar hukuki sorumluluk taşımayacak.
İNTERNET İÇERİĞİNE ERİŞİM ENGELİNE YENİ USUL
Kişilik haklarının ihlali durumunda:
-
Sulh ceza hakimi 24 saat içinde içerik kaldırma/erişim engeli kararı verebilecek.
-
URL bazlı engelleme esas olacak; tüm sitenin kapatılması istisnai hale getirildi.
-
İhlal edilen içerik başka adreslerde yayılırsa karar Erişim Sağlayıcıları Birliği üzerinden genişletilebilecek.
SOSYAL AĞ SAĞLAYICILARINA YÜKSEK ORANLI YAPTIRIM
Kararın uygulanmaması halinde:
-
Bant daraltma %50,
-
Devamında %90’a kadar bant daraltma uygulanabilecek.
ELEKTRONİK HABERLEŞMEDE KİMLİK DOĞRULAMA ZORUNLU OLUYOR
Yeni aboneliklerde yüz veya parmak izi doğrulaması gibi biyometrik yöntemler zorunlu hale geliyor.
-
Yabancı uyruklu kişilerin kayıtları Göç İdaresi üzerinden teyit edilecek.
-
3 ayda bir abonelerin ölüm/ülkeden ayrılma durumu denetlenecek.
-
Fazla hat açılması yasaklanacak, ihlalde işletmeciye 20 bin TL’den başlayan cezalar uygulanacak.
NİTELİKLİ SUÇLARDA KULLANILAN HATLAR KAPATILACAK
Dolandırıcılık, nitelikli hırsızlık ve kart suçlarında kullanılan mobil hatlara:
-
Savcı veya hakim kararıyla bağlantı kesme uygulanacak.
ESNAF TARİFE BELİRLEME SÜRECİ YENİDEN DÜZENLENDİ
Esnafın fiyat tarifeleri:
-
Odalar tarafından hazırlanacak, birlik tarafından 30 gün içinde onaylanacak.
-
Bakanlık görüşünün gerekli olduğu tarifelerde süreç durdurulacak, ardından yeniden işletilecek.
-
İtirazlarda uzlaşma komisyonu kesin karar verecek.
KAPSAMLI BİR YARGI VE GÜVENLİK REFORMU
11’inci Yargı Paketi, cezaların artırıldığı, erken tahliye imkanlarının daraltıldığı ve özellikle bilişim suçlarına karşı hızlı müdahale mekanizmalarının geliştirildiği geniş kapsamlı bir düzenleme olarak öne çıkıyor.Yasa teklifinin Genel Kurul görüşmelerinin ardından yasalaşması halinde hem ceza adaleti sistemi hem de dijital güvenlik alanında önemli değişiklikler yürürlüğe girecek.,
Kaynak:AA
