Aydın’ın Efeler ilçesinde yaşayan 60 yaşındaki çömlek ustası Süleyman İri, dedesinden öğrendiği çömlekçilik sanatını oğullarına aktararak dört kuşaktır süren bir aile mirasını yaşatıyor. El emeğini teknolojiyle buluşturan İri ailesi, asırlık mesleklerini geleceğe taşımak için çalışıyor.
“DEDEMDEN BANA, BENDEN OĞULLARIMA…”
Efeler ilçesine bağlı Kardeşköy Mahallesi’nde yer alan küçük atölyesinde oğullarıyla birlikte çamura şekil veren Süleyman İri, mesleğini büyük bir tutkuyla sürdürüyor.
“Bu iş bize dededen gelme. Dedemden babama, babamdan bana, benden de oğullarıma kaldı. Dördüncü kuşak olarak oğullarıma bıraktım. Allah onların da çocuklarına nasip etsin, bu meslek ölmesin” diyen İri, aile bağlarının bu sanatı ayakta tuttuğunu vurguladı.
“ZOR DEĞİL, ZEVKLİ BİR İŞ AMA ÇIRAK BULMAK ZOR”
Köklerinin Yunanistan’a dayandığını belirten İri, büyükdedelerinin 1800’lü yıllarda göçle birlikte İncirliova’ya yerleşerek çömlekçiliği burada sürdürdüğünü anlattı.
“Eskiden bu işe çamurculuk derlerdi. Makine yoktu, her şey el ve ayak gücüyle yapılırdı. Ben babamdan öğrendim, şimdi oğullarım benden öğreniyor. Ama ne yazık ki bu işi öğrenmek isteyen kalmadı. Eskiden Aydın’da 20’ye yakın imalathane vardı, şimdi neredeyse hepsi kapandı. Zor değil, zevkli bir iş ama artık çırak bulamıyoruz. Gençler masa başı işler istiyor” sözleriyle mesleğin kaybolma tehlikesine dikkat çekti.
“ÇAĞA AYAK UYDURMAK MECBURİYETİNDEYİZ”
Yarım asrı aşan ustalığında gelişen teknolojiyi geleneksel üretime entegre ettiklerini söyleyen İri, el emeğinin yanı sıra fabrikasyon üretime de geçtiklerini belirtti.
“50 senedir bu işi yapıyorum. Şimdi fabrikalaşma sürecindeyiz. Elle yapılan her ürünü artık makineyle de üretebiliyoruz. Küçük fincan takımları, sütlaç kaseleri, tabaklar gibi ürünleri artık pres makinelerinde basıyoruz. Eskiden çamuru saatlerce ayakla yoğururduk, şimdi makinelerle bir saatte hazır hale geliyor. Teknoloji ilerledi, biz de çağa ayak uydurmak zorundayız” dedi.
ASIRLIK MESLEK GELECEĞE TAŞINIYOR
Süleyman İri ve oğulları hem geleneksel el işçiliğini koruyarak hem de modern üretim tekniklerini benimseyerek Aydın’ın kültürel mirasını yaşatıyor.
Dört kuşaktır süren bu aile hikâyesi, Anadolu’da el sanatlarının teknolojiyle harmanlanabileceğinin en güzel örneklerinden biri olarak öne çıkıyor.
Kaynak: İHA
