BERLİN’DE KRİTİK GÜN - Silahlar susacak mı?

Almanya Başbakanı Angela Merkel'in, Birleşmiş Milletler’in (BM) çabalarına destek vermek amacıyla evsahipliği yapacağı konferans ile çatışmaların durması, taraflar arasında karşılıklı güven ortamının oluşması, Libya'nın toprak bütünlüğünü esas alan kalıcı bir barış anlaşması için görüşmelerin başlatılması hedefleniyor.

Konferansa Türkiye'den Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İtalya Başbakanı Giuseppe Conte, Kongo Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Felix Tshisekedi, Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, BM'nin Libya Temsilcisi Ghassan Salame ile Afrika Birliği ve Arap Ligi temsilcileri katılıyor.

SERRAC VE HAFTER ORADA

Çin'den Çin Komünist Partisi (ÇKP) Dışişleri Çalışma Komitesi Ofisi Başkanı Yang Cieçı'nın katılım sağlayacağı konferansta Birleşik Arap Emirlikleri’ni (BAE) de Dışişleri Bakanı Abdullah bin Zayid Al Nahyan temsil edecek.

Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başbakanı Fayiz es-Serrac ve muhalif silahlı güçlerin lideri Halife Hafter de konferans için Berlin'de bulunuyor.

ERDOĞAN’DAN AÇIKLAMALAR

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Libya" konusunda gerçekleştirilecek zirveye katılmak üzere Atatürk Havalimanı'ndan Berlin'e hareketi öncesinde basın toplantısı düzenledi.

Erdoğan, "Türkiye gerek sahada gerekse diplomaside yürüttüğü mücadeleyle Libya'da barışın anahtarı olmuştur" dedi.

Erdoğan," Yunanistan, Almanya'ya davet edilmediği için ciddi rahatsızlık içinde. Libya ve Türkiye arasındaki anlaşma zaten Yunanistan'ı çıldırtmıştı. (Hafter'in Yunanistan'a gitmesi) Hiçbir kıymet-i harbiyesi yok. Hele hele bizim nazarımızda hiçbir kıymet-i harbiyesi yok” diye konuştu.

TARAFLARIN TALEPLERİ

Konferansın taslak metninin basına sızdırıldığı iddiasına değinen Erdoğan, kendilerine ulaşmış böyle bir metin olmadığını belirtti.

BM tarafından tanınan UMH'yi başta Türkiye olmak üzere İtalya ve Cezayir, Hafter'i ise Fransa, BAE, Mısır destekliyor.

Rusya'nın da Hafter üzerinde çok ciddi etkisi olduğu biliniyor.

UMH cephesi, silah desteğinin durdurulması, Libya'nın meşru hükümetinin tanınması, Libya'nın enerji kaynaklarının yabancı ülkelere verilmemesi ve Hafter milislerinin meşru hükümete karşı illegal bir savaşın neticesinde ele geçirilen topraklardan çekilmesini istiyor.

Nisan 2019'dan bu yana Trablus'u ele geçirmek için operasyon yürüten Hafter'in birliklerini Trablus'tan çekmesinin de şart koşulduğu ateşkes metnine Serrac imza attı. Hafter ilk aşamada iki gün süre istedi, ardından imzalamayacağını duyurdu.

Hafter'in şartı da, Ankara ve Trablus hükümeti arasında imzalanan güvenlik ve işbirliği anlaşması sonrası Türkiye'nin Serrac'a bağlı orduya asker gönderme kararını geri çekmesiydi. Türkiye geri adım atmadı.

Türk ve Rus yetkililer, Hafter'in kararının arkasında, savaşından devamından yana olan Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin olduğu görüşünde.

BM TEMSİLCİSİ: İYİ İŞARET DEĞİL

Konferans öncesi Cumartesi günü açıklama yapan Birleşmiş Milletler Libya temsilcisi Ghassan Salame, “ülkelerin Libya'daki vekillerini desteklemeye son vermeleri” çağrısında bulundu.

Çok fazla yabancı aktörün Libya'daki çatışmaya müdahil olduğunu söyleyen Salame, "Kesinlikle ideolojik sebeplerden dolayı orada olanlar var. İnsansız hava araçları ve onun gibi şeylerde yardımcı olan uzmanlar da var. Yasal statüleri var ama çatışmaya Libya dışından dahil olanlar artıyor ve bu da iyi bir işaret değil" dedi.

Reuters haber ajansına konuşan Salame, "Hafter'e ve diğerlerine, uluslararası toplumun bir çözüme ulaşması gerektiğini söylemek için toplanıyoruz. Savaşı körükleyerek büyük bir risk alıyorlar" dedi.

LİBYA’NIN AVRUPA İÇİN ÖNEMİ

Avrupa ülkeleri, Afrika'dan yola çıkarak Avrupa'ya ulaşmaya çalışan göçmenlerin yolu üzerindeki Libya'daki krizin, göçmenlerin sayısını artırdığı gerekçesiyle bir an önce sona ermesini istiyor. Libya'daki zengin petrol ve doğalgaz yatakları da Avrupa ülkeleri için kritik önemde.

Fransa, Hafter'in Libya'daki IŞİD varlığına karşı savaştığını savunuyor ve Hafter'e destek oluyor.

İtalya ise tarihi bağları bulunan eski sömürge ülkesi Libya'dan gelen göçmenlerin hedef ülkesi konumunda. İtalyan hükümeti, Türkiye ve Katar gibi Serrac hükümetini destekliyor.