Borsa İstanbul’da işlem gören ve piyasa değeri ile işlem hacmi en yüksek şirketleri kapsayan BIST 30 endeksinde yer alan bankacılık dışı şirketlerin sürdürülebilirlik ve iklim performansında 2024 yılı itibarıyla sınırlı bir ilerleme kaydedildiği tespit edildi.
RAPOR İKLİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK GÖRÜNÜMÜ
İklim için 350 Derneği ile Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA) tarafından hazırlanan “İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Araştırması: BIST 30 Şirketlerinin 2024 Yılı Görünümü” başlıklı raporun dördüncüsü yayımlandı.
ŞİRKETLER BEŞ TEMEL KRİTERDE DEĞERLENDİRİLDİ
Raporda, BIST 30’da yer alan bankacılık dışı 26 şirket, aşağıdaki başlıklar altında incelendi:
-
İklim değişikliği ve sürdürülebilirlik yaklaşımı
-
Fosil yakıt varlıkları ve yatırımlarla ilişki düzeyi
-
Net sıfır ve karbon nötr hedefleri
-
Karbon ayak izi ve emisyon raporlaması
-
ESG derecelendirmeleri, temiz enerji ve enerji verimliliği uygulamaları
ESG RİSK DAĞILIMINDA SINIRLI İYİLEŞME
Şirketlerin Sustainalytics ESG risk derecelerine göre, 2023’te yüzde 46 olan yüksek ve ciddi risk oranı 2024’te yüzde 24’e geriledi. Düşük risk grubundaki şirketlerin oranı yüzde 12’den yüzde 16’ya yükselirken, şirketlerin yüzde 60’ının orta risk kategorisinde yer aldı.
BAZI ŞİRKETLERDE GERİLEME DİKKAT ÇEKTİ
2023 ve 2024 yıllarında endekste yer alan şirketlerin 13’ü ESG risk seviyesini korudu. BİM, Şişecam ve Türk Hava Yolları’nın performansında iyileşme gözlenirken; Enka İnşaat, Ereğli Demir Çelik ve Sabancı Holding’in ESG risk notlarında gerileme kaydedildi. Migros’un düşük ESG risk grubunda yer aldığı, Astor Enerji’nin ise iki yıl üst üste raporlama yapmadığı vurgulandı.
NET SIFIR HEDEFİ OLAN ŞİRKET SAYISI 16’DA KALDI
Net sıfır hedefi için tarih açıklayan şirket sayısı 16 oldu. Anadolu Efes 2030’u hedef yıl olarak belirlerken, 15 şirket 2050’yi net sıfır yılı olarak açıkladı. Kardemir ise hedef yılını 2053 olarak duyurdu. Endeksteki 10 şirketin net sıfır için herhangi bir tarih beyan etmediği tespit edildi.
EMİSYON RAPORLAMASINDA EŞİTSİZLİK DEVAM EDİYOR
2024 itibarıyla 23 şirket Kapsam 1 ve Kapsam 2 sera gazı emisyonlarını raporlarken, Kapsam 3 emisyonlarını raporlayan şirket sayısı 15’te kaldı. Şişecam, tüm değer zinciri emisyonlarını raporlayan tek şirket olurken, Koza Altın’ın ilk kez Kapsam 1 ve 2 emisyonlarını raporladığı kayıtlara geçti.
“ŞEFFAFLIK VE HEDEF NETLİĞİ GÜÇLENDİRİLMELİ”
İklim için 350 Derneği Koordinatörü Efe Baysal, raporun şirketlerin iklim kriziyle mücadelede henüz yeterli seviyeye ulaşamadığını gösterdiğini söyleyerek, net sıfır hedefi açıklamayan şirketlerin önemli bir risk oluşturduğunu belirtti.
SEFiA Kıdemli Analisti Evrim Özyorulmaz Akcura ise ESG risk dağılımındaki iyileşmelere rağmen, raporlama yapmayan şirketler ve hedef eksikliklerinin sürdürülebilirlik dönüşümünde yapısal sorunların devam ettiğine işaret ettiğini vurguladı.
Haber Merkezi
