Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP30) kapsamında, şehirleri giderek artan aşırı sıcaklık dalgalarına karşı daha dirençli hale getirmeyi amaçlayan yeni bir uluslararası girişim açıkladı. Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve Cool Coalition tarafından desteklenen “Global Mutirão Against Extreme Heat / Beat the Heat” programı, sürdürülebilir soğutma çözümlerinin dünya genelinde yaygınlaştırılmasını hedefliyor.
185 ŞEHİR KATILDI, 72 ÜLKE SOĞUTMA SÖZÜ VERDİ
UNEP verilerine göre girişime şimdiye kadar 185 şehir resmen dahil oldu. Yanı sıra 72 ülke, 2050 yılına kadar soğutma kaynaklı emisyonların yüzde 68’e kadar azaltılmasını öngören Global Cooling Pledge taahhüdünü kabul etti. Bu kapsamlı program, şehirleri hem ekonomik hem de çevresel açıdan güçlendirmeyi hedefliyor.
2050’YE KADAR SOĞUTMA TALEBİ ÜÇ KAT ARATABİLİR
UNEP’in projeksiyonlarına göre mevcut eğilimler devam ederse küresel soğutma ihtiyacı 2050’ye kadar üç katına çıkması öngörülüyor. Bu artış yalnızca enerji tüketimini büyütmekle kalmayacak; şehirlerde altyapının zorlanmasına ve sağlık risklerinin ciddi şekilde artmasına sebep olacak.
Sürdürülebilir soğutma stratejilerinin uygulanması halinde ise:
-
Emisyonlar %64 azaltılabilir,
-
3 milyardan fazla insan aşırı sıcaklardan korunabilir,
-
43 trilyon dolara varan küresel enerji ve altyapı maliyeti tasarrufu sağlanabilir.
Bugün aşırı sıcaklık her yıl yaklaşık 500 bin insanın ölümüne sebep oluyor. Özellikle yoğun nüfuslu kentler ve altyapısı yetersiz bölgeler en kırılgan alanlar arasında yer alıyor.
“İNSANLAR SICAKLIĞI BEDENLERİNDE HİSSEDİYOR”
Girişimin yöneticisi Ana Toni, aşırı sıcaklığın etkilerinin insanların günlük yaşamında doğrudan hissedildiğini belirterek, bu farkındalığın iklim politikalarına desteği artırdığını kaydetti. Toni, teknoloji yatırımları ve kapasite geliştirme çalışmalarının programın genişlemesi açısından belirleyici rol oynadığını vurguladı.
“SOĞUTMA SU VE ENERJİ KADAR TEMEL BİR ALTYAPI OLMALI”
UNEP İcra Direktörü Inger Andersen, güvenli ve erişilebilir soğutma çözümlerinin artık kritik bir ihtiyaç olduğunu vurguladı: “Soğutma; su, enerji ve sanitasyon kadar temel bir altyapı olarak görülmeli. Çünkü soğutma, şehirlerin ayakta kalmasını sağlar; okulları, hastaneleri ve ekonomileri korur” dedi.
Brezilya Çevre ve İklim Değişikliği Bakanı Marina Silva ise ülkesinde yaklaşık 20 milyon öğrencinin eğitim aldığı okullarda sıcaklığa dayanıklı altyapının yetersiz olduğunu vurgulayarak, iklim uyumu ve dönüşüm çalışmalarının birlikte ilerlemesi gerektiğini belirtti.
TÜRKİYE İÇİN DE KRİTİK BİR FIRSAT
İklim uzmanları, girişimin Türkiye’de hızla ısınan şehirler açısından da büyük önem taşıdığını vurguluyor. Büyükşehirlerde artan sıcaklık dalgaları:
-
Enerji tüketimini yükseltiyor,
-
Mevcut altyapı üzerinde baskı oluşturuyor,
-
Isı kaynaklı sağlık risklerini artırıyor.
Yeşil çatı uygulamaları, gölgelendirme sistemleri, pasif soğutma yöntemleri, ısıya dayanıklı kentsel planlama ve yenilenebilir enerji tabanlı soğutma çözümleri, şehirlerin aşırı sıcaklara uyum kapasitesini artırabilecek başlıca yöntemler arasında bulunuyor.
Uluslararası girişimlere katılım ise hem teknik bilgi paylaşımı hem de finansman kaynaklarına erişim açısından Türkiye için önemli fırsatlar sağlıyor.
Haber Merkezi
