Çin’in son yıllarda dağlık bölgeleri dev güneş enerjisi santrallerine dönüştüren yatırımları, dünya çapında dikkat çekmeyi sürdürüyor. Uydu görüntülerine yansıyan panel denizi ilk bakışta etkileyici bir başarı hikayesi gibi görünse de uzmanlar bu dev projelerde göz ardı edilen önemli bir teknik sorunu gözler önüne seriyor: tozlanma (soiling).
TOZLANMANIN GÜNEŞ PANELİ VERİMLİLİĞİNE ETKİSİ
Güneş panellerinin yüzeyinde biriken toz, kir ve atmosferik partiküller, ışığın hücrelere ulaşmasını engelleyerek üretim miktarını doğrudan düşürüyor. Uluslararası araştırma sonuçlarına göre:
Ortalama verim kaybı %2–6 aralığında.
Kurak, rüzgarlı ve yağışın az olduğu bölgelerde bu oran %10–20 seviyelerine yükselebiliyor.
Aşırı toz yükünün biriktiği uç örneklerde kaybın %30’u aştığı laboratuvar ve saha testleri bulunuyor.
Bu veriler, tek bir standardın olmadığını; kaybın tamamen coğrafya, iklim, yerel toprak yapısı ve bakım sıklığı ile ilişkili olduğunu da bulguluyor.
DEV TESİSLERDE BAKIM MALİYETLERİ ARTABİLİR
Çin'deki dağınık ve yüksek eğimli güneş paneli kurulumları, temizliği teknik olarak zora koşuyor. Yüz binlerce panelin bulunduğu bu alanlarda manuel bakım hem maliyetli hem de zaman alıcı. Bu nedenle tesislerin uzun vadeli üretim performansında dalgalanma yaşanması muhtemel görülüyor.
Enerji analistleri, “kurulum kadar bakım stratejileri de kritik” diyerek, özellikle büyük PV sahalarında ihmal edilen temizlik süreçlerinin ekonomik geri dönüş sürelerini uzatabileceğinin altını çiziyor.
YENİ TEMİZLİK TEKNOLOJİLERİ GÜNDEMDE
Artan bakım ihtiyacına çözüm arayan Çin ve diğer güneş enerjisi ülkeleri, su tüketimi gerektirmeyen otomatik temizlik teknolojilerine yöneliyor. Robotik sistemler, elektrostatik toz iticiler ve yapay zeka destekli izleme çözümleri, dev tesislerin verim kaybını azaltmak için giderek daha fazla tercih edilir kılıyor.
Güneş enerjisi yatırımlarının sürdürülebilirliği, kurulumdan sonra uygulanan bakım politikalarına bağlı.
GÖRSEL BAŞARI HİKAYESİNİN ARKASINDA TEKNİK GERÇEK VAR
Her ne kadar Çin’in panel kaplı dağ manzaraları dünyada kamuoyunun ilgisini çekse de, enerji uzmanları bu yatırımların geleceği için en büyük risklerden birinin “gözle görünmeyen toz tabakası” olduğunun altını çiziyor. Düzenli bakım yapılmadığında, tesisler hedeflenen elektrik üretim değerlerine ulaşmakta zorluk yaşayabilir.
Güneş panelleri yalnızca kuruldukları günün koşullarıyla değil, her gün maruz kaldıkları çevresel etkenlerle performans gösteriyor. Bu nedenle sektörde yeni slogan netleşiyor: “Kurulum bir kez, bakım her gün.”
Haber Merkezi
