Emekli Hava Pilot Tuğgeneral Hüseyin Fazla, Libya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Muhammed Ali Al-Haddad’ı taşıyan uçağın düşmesine ilişkin süreci Manşet Haber’e değerlendirdi.
5 kişilik heyet ve 3 mürettebatın tamamının hayatını kaybettiği kazada, düşen uçağın ileri düzey emniyet sistemlerine sahip olduğunu vurgulayan Fazla, sabah saatlerinde bulunan kara kutunun çözümleme sürecinin teknik ve idari nedenlerle 15 gün ile 1 ay arasında sürebileceğini ifade etti. Fazla, normal şartlarda incelemelerin daha kısa sürede tamamlandığını ancak şüpheli durumların süreci uzatabileceğini belirtti.
KARA KUTU İNCELEMESİ 1 AYI BULABİLİR
Kara kutu çözümleme sürelerinin uçak tipine ve kullanılan kayıt sistemine göre değiştiğini belirten Hüseyin Fazla, bazı kara kutularında uçuş verilerini kaydeden sistemlerde 80’e yakın parametre bulunduğunu, gelişmiş sistemlerde ise bu sayının 250’ye kadar çıkabildiğini söyledi.
Fazla, “Veri sayısının fazlalığı ve bu veriler arasındaki etkileşim alanlarında yapılan ilave kontroller nedeniyle süreç uzayabiliyor. Normalde kara kutu incelemeleri 10 ila 15 gün sürer. Ancak şüpheli bir durum varsa bu süre bir aya kadar çıkabilir” dedi.
“FALCON 50’NİN SİCİLİ TEMİZ”
Emekli Hava Pilot Tuğgeneral Hüseyin Fazla bu uçak kazasının dünya genelinde ender rastlanan olaylar arasında yer aldığını belirterek yaşanan kazanın uçak güvenliği açısından dikkatle ele alınması gereken bir süreç olduğunu ifade etti. Uçağın Falcon 50 tipi olduğunu ve uzun yıllardır güvenle kullanılan bir model olarak bilindiğini vurgulayan Fazla, uçağın geçmişine ilişkin şu bilgileri paylaştı:
“Falcon 50, 1988 yapımı bir uçak. Araştırmalarıma göre bu uçakla ilgili yaklaşık 17 olay kayda geçmiş durumda. Bunların yalnızca 5-6’sı uçak kaybıyla sonuçlanmış. Diğerleri ise çok daha küçük çaplı olaylar. Buradan da anlıyoruz ki Falcon 50’nin sicili oldukça temiz.”
Bu uçağın geçmişte sistematik ölümlü kazalarla anılan bir model olmadığını belirten Hüseyin Fazla, yaşanan olayın bu açıdan da dikkatle inceleneceğini dile getirdi.
ULUSLARARASI TEKNİK İNCELEME KAÇINILMAZ
Emekli Hava Pilot Tuğgeneral Hüseyin Fazla, uçağın üreticisi ile kara kutu sistemini tasarlayan şirketin sürece doğrudan dahil olmasının kaçınılmaz olduğunu söyledi. Fazla, “Uçağın yöneticisi Fransa’da ve teknik incelemeye mutlaka katılacaklardır. Çünkü bu olay, uçak açısından ciddi bir itibar meselesidir. Kara kutunun Fransız yapımı mı yoksa yaygın kullanılan Honeywell sistemi mi olduğu da inceleme sürecinde netleşecektir” ifadelerini kullandı.
İNCELEME 15 OCAK’TA BAŞLAYABİLİR
Batı ülkelerinde devam eden yıl sonu tatil döneminin teknik inceleme sürecini geciktirebileceğini söyleyen Fazla, birçok kurumda işleyişin yavaşladığını hatırlatarak, “Ocak ayının ilk haftasının sonuna kadar birçok kurumda işler yavaş ilerler. Bu nedenle kara kutu incelemelerinin fiilen 15 Ocak civarında başlaması muhtemel. Talihsiz bir zamana denk gelinmiş” dedi.
KİRALIK VIP UÇAK VE LİBYA’NIN HAVACILIK YAPISI
Kazaya karışan uçağın Libya’ya ait olmadığını söyleyen Hüseyin Fazla, uçağın Malta merkezli bir firma tarafından VIP taşımacılık kapsamında kiralandığını aktardı. Libya’nın mevcut devlet yapısı nedeniyle bu yöntemin tercih edildiğini belirten Fazla, “Bu uçak Libya’nın sürekli kullandığı bir uçak değil. Malta’daki bir firma tarafından, personeliyle birlikte VIP hizmeti vermek üzere geçici olarak kiralanmış durumda. Eğer bir aksaklık varsa, bu firmanın çalıştığı bakım organizasyonu ile ilgili olabilir. Ancak kayıtlar açısından ciddi bir sorun beklemiyorum” açıklamasında bulundu.
DIŞARIDAN MÜDAHALE İDDİALARINA NET YANIT
Sabotaj ve dış müdahale iddialarına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Hüseyin Fazla, bu senaryoların teknik olarak güçlü olmadığını söyledi. Fazla, “Bir uçağın dışarıdan müdahaleyle düşürülmesi çok zor bir durumdur. Füze veya benzeri bir saldırı olsaydı bunun izleri açık şekilde görülürdü. Böyle bir durum yok. Mevcut bulgular bir arıza ihtimaline işaret ediyor” değerlendirmesini yaptı.
KRİTİK SÜREÇ: 15 BİN FİTTEN SONRASI
Hüseyin Fazla, uçağın ilk 16 dakikasında herhangi bir olağan dışı durum yaşanmadığını, kritik sürecin ise 15 bin fit irtifadan sonra başladığını söyledi. Fazla, “Bu aşamada bataryaların tamamen devre dışı kalmış olması muhtemel. Uçak kontrolünü kaybetmiş, anormal bir duruma girmiş ve ses süratini aşmış olabilir. Yere büyük ölçüde bütün halinde çarpması ve yakıt nedeniyle büyük bir alev topu oluşması da bunu destekliyor” dedi.
Sürecin merkezindeki soruya dikkat çeken Fazla, “Benim için en kritik nokta 15 bin fitten sonraki sürecin nasıl geliştiği. Bu sorunun yanıtı ancak kara kutu verileriyle netleşecektir. Mevcut bilgiler ışığında dışarıdan müdahale ihtimali bana göre neredeyse imkânsızdır” ifadelerini kullandı.
Kaynak: Mert Çebişci
