İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, ABD Başkanı Donald Trump ile 2025'te gerçekleştireceği son görüşmede Gazze'de ateşkesin ikinci aşaması, İran'a olası saldırı ile Lübnan ve Suriye dosyalarını gündeme getirmesi bekleniyor.
Netanyahu, 2025'te göreve gelmesinden bu yana Trump ile 5 kritik görüşme gerçekleştirdi. Genellikle İsrail'in Gazze'ye saldırıları etrafında şekillenen görüşmelerde İran, Suriye, Lübnan ve ABD'nin İsrail'e yardımları da ele alındı.
KRİTİK GÜNDEM MADDELERİ
2025'in son Trump-Netanyahu görüşmesimde de Gazze'de ateşkesin ikinci aşaması, İran'a olası İsrail saldırısı, Suriye ve Lübnan dosyaları ile ABD'nin İsrail'e askeri yardımları başlıca gündem maddeleri olacak.
GAZZE'DE ATEŞKESİN İKİNCİ AŞAMASI BİLMECESİ
Gazze'de 10 Ekim'de sağlanan ateşkesin ikinci aşamasına geçilmesi için gözler Trump-Netanyahu zirvesine çevirildi. Yediot Aharonot gazetesinin haberine göre, İsrailli yetkililer, Gazze'deki son İsrailli esir Ran Gvili'nin cesedi teslim edilmeden ve Hamas'ın silahsızlandırılması konusunda güvence alınmadan, anlaşmanın ikinci aşamasına geçilmesi için Netanyahu'nun ABD Başkanı tarafından zorlanabileceğini değerlendirdi.
İSRAİL'DEN CESETLERİN TESLİM EDİLMESİ ŞARTI
İsrail, ateşkesin ikinci aşamasına geçilmesi için tüm İsrailli esirlerin cesetlerinin teslim edilmesini şart koşarken, Hamas ise Gazze'de iki yıldır süren İsrail saldırıları nedeniyle bunun son derece zor olduğunu vurgulamıştı. İsrailli yetkililer, ABD'nin İsrail'den Hamas silahsızlandırılmadan Gazze'de işgal ettiği bölgelerden çekilmesini ve Gazze'nin dünyaya açılan kapısı konumundaki Refah Sınır Kapısı'nı iki yönlü açmasını talep edebileceğini aktardı.
Amerikalıların Hamas'ın silahsızlandırılması konusunda "muğlak bir dil kullanmasından endişe ettiklerini" aktaran İsrailli yetkililer, ABD'nin İsrail'e Hamas'ın silahsızlandırılması değil "silahlarını indirmesini" şart olarak koşabileceğini belirtti.
GAZZE İÇİN BARIŞ KONSEYİ GÜNDEMDE
Trump’ın, Netanyahu'yu ateşkesin ikinci aşamasına geçmeye ikna etmeye çalışacağı, ayrıca yeni yılın ilk ayında Gazze'nin idaresinden sorumlu olacak Trump'ın da başkanlık edeceği uluslararası isimlerden oluşan bir Barış Konseyi'nin kurulması ile Filistinli bir idari heyetin oluşturulmasının gündeme getirileceği ifade ediliyor.
İSRAİL’DEN TÜRKİYE VE PAKİSTAN’A İTİRAZ
ABD'nin öncülüğünde Gazze'de sağlanan ateşkese ilişkin gündemdeki önemli başlıklardan birini, uluslararası askeri unsurların katılımıyla oluşturulması planlanan "Uluslararası İstikrar Gücü" oluşturuyor. İsrail'in, bu güce, Türkiye ve Pakistan'ın katılımına itiraz ettiği yönündeki değerlendirmeler basına sıkça yansıdı.
İsrail basınına göre, Trump yönetimi Türkiye'nin bu güce katılımını kritik önemde görürken, Netanyahu'ya bu konuda baskı yapabileceği ve İsrail Başbakanı'nın da bunu kabul etmek zorunda kalabileceği değerlendiriliyor.
İRAN'A YENİ SALDIRI PLANI İDDİASI
Netanyahu'nun Trump ile yapacağı görüşmede ele alacağı bir diğer önemli başlığın da İran dosyası olacağı belirtiliyor. İsrail basına göre, Netanyahu'nun Trump ile yapacağı görüşmede, İran'ın balistik füze programını yeniden geliştirmeye başladığına ilişkin bir istihbarat raporunu ABD Başkanı'na sunması bekleniyor.
ABD'DEN ONAY BEKLENİYOR
Netanyahu'nun İran'da yeni hedeflere yönelik olası bir saldırı planı için ABD'den "onay almaya çalışacağı" ifade ediliyor.
İsrail ile İran arasında Haziran 2025’te 12 gün süren çatışmalar yaşanmış, bu süreçte ABD ordusu İran’daki nükleer tesislere yönelik saldırılar düzenlemiş, çatışmalar Trump’ın girişimiyle sona ermişti.
ABD'NİN İLİŞKİLERİNİ İLERLETTİĞİ SURİYE DOSYASI
Suriye’de Beşşar Esed rejiminin 8 Aralık 2024’te devrilmesinin ardından Trump yönetimi, göreve gelmesinden itibaren yeni Suriye yönetimiyle ilişkilerini geliştirdi. Buna karşın İsrail, güvenlik anlaşması için müzakere yürüttüğünü açıkladığı Suriye’ye yönelik saldırgan tutumunu sürdürdü. Washington'un ise Şam ile Tel Aviv arasında bir anlaşma sağlanması yönündeki talebini koruduğu belirtiliyor.
Yediot Aharonot'un haberine göre, ABD yönetiminin İsrail'den Suriye'de işgal ettiği "stratejik" noktalardan çekilmesini talep edeceği yönünde baskı görebilecekleri endişesi İsrail heyetinde dile getiriliyor.
LÜBNAN KONUSU DA MASADA
İsrail basınındaki haberlere göre, ABD ile İsrail, Lübnan konusunda büyük ölçüde görüş birliği içinde bulunurken, İsrailli yetkililer Lübnan ordusunun yavaş hareket ettiğini ve Hizbullah'ı silahsızlandırma konusunda yetersiz kaldığını savunuyor; bu nedenle gerekirse Hizbullah'a yeniden saldırılması gerektiğini düşünüyor.
HİZBULLAH’A YÖNELİK SALDIRI İHTİMALİ ARTIYOR
Kanal 13’ün haberine göre ise İsrail’in Hizbullah’a yönelik bir saldırısı giderek daha olası hale geliyor. Lübnan hükümetinin 5 Ocak'ta Hizbullah'ın silahsızlandırmasının birinci aşamasını tamamlandığını duyurması beklenirken, İsrail Başbakanı’nın Lübnan’a yönelik saldırıları yeniden başlatmak için Trump’tan onay almaya çalışacağı belirtiliyor.
Aynı şekilde, İsrail-ABD ilişkilerinde bir diğer kritik başlık da ABD’nin İsrail’e sağladığı niteliksel askeri üstünlük ve silah satışları olacak. ABD’nin Suudi Arabistan’a F-35 savaş uçağı satışı ile Türkiye’nin F-35 programına geri dönüşü konularının, İsrail’in bu başlıklara yönelik itirazlarıyla birlikte Trump-Netanyahu görüşmesinde gündeme gelmesi bekleniyor.
Kaynak: AA
