İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami, saldırıya uğrayan nükleer tesislerin denetlenebilmesi için özel bir protokol oluşturulması gerektiğini belirterek, bu yönde bir çerçeve olmadan Uluslararası Atom Enerji Ajansı’na (UAEA) denetim izni verilmeyeceğini açıkladı.
SALDIRIYA UĞRAMAYAN TESİSLER İÇİN DENETİME İZİN VERİLDİ
İranlı Öğrenciler Haber Ajansı’na (ISNA) konuşan İslami, ülkedeki nükleer tesislere ilişkin mevcut denetim sürecine dair bilgi verdi. İslami, saldırıya uğramayan nükleer tesislerde denetimlere izin verildiğini, ancak saldırı alan tesisler için bunun mümkün olmadığını ifade etti.
“SALDIRIYA UĞRAYAN TESİSLER İÇİN ÇERÇEVE ŞART”
İslami, konuya ilişkin açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Saldırıya uğramayan nükleer tesisler için izin verdik. Saldırıya uğrayan tesislerin denetlenebilmesi için bir protokol gerekiyor. Böyle bir çerçeve olmadan denetime izin verilemez.”
UAEA’YA ELEŞTİRİ
UAEA’nın İsrail ve ABD’nin İran’daki nükleer tesislere yönelik saldırılarını kınamadığını hatırlatan İslami, Ajansın bu koşullarda denetim talep etme hakkı bulunmadığını savundu. İslami, “Ne saldırıları kınayan ne de bu tür durumlar için bir talimatnameye sahip olan Ajansın, bu merkezlerde denetim isteme yetkisi yoktur.” dedi.
GROSSI’YE “HESAP VERME” ÇAĞRISI
İslami, UAEA Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi’nin dünya kamuoyuna açıklama yapması gerektiğini belirterek, nükleer tesislerin Ajansın denetimi altındayken saldırıya uğradığını vurguladı. Ajansın bu saldırılar karşısında hangi talimat ve protokollere sahip olduğunu açıklaması gerektiğini ifade etti.
KRİTİK TESİSLERE ERİŞİM SAĞLANAMIYOR
UAEA Başkanı Grossi ise Ajansın İran’daki denetim faaliyetlerini yeniden başlattığını, ancak kilit nükleer tesislere hâlen erişim sağlanamadığını duyurmuştu. Grossi, yalnızca saldırıya uğramayan tesislere giriş izni bulunduğunu belirtmişti.
NATANZ, İSFAHAN VE FORDO VURGUSU
Grossi, Natanz, İsfahan ve Fordo tesislerinin Ajans açısından büyük önem taşıdığını belirterek, bu tesislerde kayda değer miktarda nükleer malzeme ve ekipman bulunduğunu ve denetimlerin bu merkezlerde yeniden başlaması gerektiğini ifade etmişti.
İSRAİL VE ABD’NİN İRAN’A SALDIRILARI
İsrail, 13 Haziran’da İran’ın çeşitli kentlerindeki nükleer tesisler başta olmak üzere, ordunun üst komuta kademesini hedef alan geniş çaplı saldırılar düzenlemişti. Saldırılarda İran Genelkurmay Başkanı, Devrim Muhafızları Genel Komutanı, bazı üst düzey komutanlar ve 9 nükleer bilim insanı hayatını kaybetmişti.
ABD’DEN NÜKLEER TESİSLERE SALDIRI
İsrail’e açık destek veren ABD, 22 Haziran’da İran’ın Natanz, Fordo ve İsfahan’daki üç nükleer tesisine saldırı düzenlemişti. İran ise 23 Haziran’da ABD’nin Katar’daki El-Udeyd Hava Üssü’nü hedef alarak misillemede bulunmuştu.
ATEŞKES DUYURUSU GELMİŞTİ
ABD Başkanı Donald Trump, 24 Haziran’da İran ile İsrail arasında ateşkes sağlandığını açıklamıştı. Ancak nükleer tesislere yönelik denetim tartışmaları, ateşkes sonrasında da gündemdeki yerini koruyor.
Haber Merkezi
