Bitlis’te çığ riskinin önceden tespit edilmesi amacıyla yaklaşık 1,5 yıl önce başlatılan Mobil Çığ Gözlem Projesi’nin İlk aşaması tamamlandı. Türkiye’de ilk kez uygulanan proje, AFAD Başkanlığı koordinasyonunda ve TÜBİTAK desteğiyle hayata geçirildi.
PİLOT BÖLGE: İNÖNÜ MAHALLESİ
Projenin pilot ili olarak seçilen Bitlis’te özellikle İnönü Mahallesi’nin kuzey yamaçlarında geçmişte yaşanan çığlar nedeniyle vatandaşların yaşadığı tedirginliği azaltmak amaçlandı. Yaklaşık 140 haneyi etkileyen bölgede çığ riski bulunuyordu.
ÇIĞ GÖZLEM İSTASYONU VE SENSÖRLER KURULDU
Proje kapsamında bölgenin en üst kısmına Dideban Dağı’nda bir çığ gözlem istasyonu yerleştirildi. İstasyona bağlı 12 sensör; kar kalınlığı, toprak sıcaklığı, nem, rüzgâr yönü ve şiddeti gibi verileri ölçerek mobil istasyona iletiyor.
SABİT SİSTEMDEN MOBİL İSTASYONA GEÇİŞ
Başlangıçta sabit bir sistem olarak planlanan proje, teknik ekip ve TÜBİTAK katkılarıyla mobil bir istasyona dönüştürüldü. Özel olarak tasarlanan karavan sayesinde gözlem sistemi artık farklı afet bölgelerine taşınabiliyor.
KOMPATK VE KENDİ ENERJİSİNİ ÜRETEN KARAVAN
Mobil gözlem karavanı; güneş panelleriyle kendi enerjisini üretebilen, 4 kişinin konaklayabileceği, mutfak ve modüler banyo gibi donanımlara sahip kompakt bir istasyon olarak tasarlandı.
TÜBİTAK YERLİ VE MİLLİ YAZILIM GELİŞTİRDİ
AFAD Bitlis İl Müdürü Kerem Oruk, gelen verilerin analiz edilmesi için TÜBİTAK tarafından yerli ve milli bir yazılım programı geliştirildiğini duyurdu. Böylece yurt dışına bağlı kalmadan risk analizleri yapılabilecek.
OPERATÖR ARACILIĞIYLA ÖNCEDEN TESPİT
Karavan ve mobil gözlem istasyonu sayesinde, çığ riski oluşmadan önce operatörler tarafından önceden tespit edilebilecek. Halkın daha güvenli bir ortamda yaşamasına olanak sağlayacak.
GELECEK PLANLARI: YAYGINLAŞTIRMA VE ÖRNEKLEME
Kerem Oruk, gözlem istasyonlarının sayısının arttırılacağını ve Nemrut ile Karçinbaşı bölgeleri gibi kritik güzergahlara da taşınacağını vurguladı Veriler AFAD Başkanlığı ve TÜBİTAK MAM yerleşkesinden de takip edilecek.
Kaynak: İHA
