Son haftalarda dünyanın dört bir yanında yükselen gençlik hareketleri, Z kuşağının siyasete kayıtsız olduğu algısını tersine çeviriyor. Asya’dan Afrika’ya uzanan geniş bir coğrafyada gençler, sosyal medya üzerinden örgütlenerek hükümet politikalarına ve derinleşen eşitsizliklere karşı sokağa çıkıyor.
KATMANDU’DAN RABAT’A GENÇLERİN DİRENİŞİ
Nepal, Madagaskar, Fas ve Endonezya gibi ülkelerde son dönemde artan protestolar, ortak bir kuşağın öfkesini yansıtıyor. Eylül ayında Nepal’de başlayan protestolar, kısa sürede ülke geneline yayılarak ekonomik kriz, işsizlik ve yolsuzluklara karşı güçlü bir tepkiye dönüştü.
Lidersiz ve yatay bir örgütlenme modeliyle dikkat çeken hareket, sosyal medya aracılığıyla hızla yayıldı ve yalnızca birkaç gün içinde hükümetin düşmesine neden oldu. Nepal’deki bu dalga, kısa sürede Madagaskar ve Fas’taki gençlere de ilham verdi.
FAS’TA “ONURLU YAŞAM” TALEBİYLE BÜYÜYEN HAREKET
Fas’ta geçen hafta başlayan gösterilerde binlerce genç, adil gelir dağılımı ile etkin bir sağlık ve eğitim sistemi talebiyle meydanlara indi. Discord gibi platformlar üzerinden örgütlenen gençler, yıllardır bastırılmış taleplerini dijital ağlar aracılığıyla duyuruyor.
Fas İçişleri Bakanlığı, olaylarda üç kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Ancak görgü tanıkları, yaşamını yitirenlerin polis müdahalesi sırasında vurulduğunu iddia ediyor. Uzmanlara göre bu hareket, ülkenin son yıllarda gördüğü en büyük gençlik ayaklanmalarından biri.
Rabat’taki Sciences Po UIR Üniversitesi’nden sosyolog Mehdi Alioua, France 24’e yaptığı açıklamada,
“Bu gençler meritokrasiye inanıyor ama sistemin baştan onların aleyhine kurulduğunu görüyor,” dedi.
MADAGASKAR’DA “GEN Z” HAREKETİ TARİHE GEÇTİ
Madagaskar’da sosyal medya üzerinden örgütlenen “Gen Z Madagascar” adlı grup, ülke tarihinin en büyük gençlik protestolarını başlattı. UNICEF verilerine göre nüfusunun üçte ikisi 30 yaşın altında olan ülkede protestolar, kendiliğinden gelişen ve lidersiz bir örgütlenme yapısıyla öne çıkıyor.
Transparency International Başkan Yardımcısı Ketakandriana Rafitoson, hareketin farklı yönüne dikkat çekerek, “Bu protestolar iktidarı ele geçirmek için değil, yaşanabilir bir gelecek talebiyle doğdu,” şeklinde konuştu.
Ülkede yolsuzluk iddiaları ve pahalı projeler gençlerin öfkesini büyüttü. Nüfusun önemli bir bölümü günde 2 dolardan az gelirle geçinirken, başkent Antananarivo’da yapılan yüksek maliyetli teleferik projesi kamuoyunda tepki topladı. Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina’nın oğlunun İsviçre’deki lüks eğitimi de sosyal medyada infial yarattı. Protestoların ardından hükümet üç gün içinde feshedildi.
SOSYAL MEDYA YENİ DÖNEMİN SOKAĞI OLDU
Z kuşağının protesto hareketleri, geleneksel siyaset anlayışından farklı olarak dijital kültürün dinamikleriyle biçimleniyor. Hashtag’ler, yapay zekâ destekli görseller, kısa videolar ve alaycı mizah dili, gençlerin en güçlü araçları haline geldi.
Madagaskar’daki protestocular, Asya’daki hareketlerden ilham aldıklarını belirtirken, Japon manga serisi “One Piece”’ten alınan korsan bayrağı da direnişin simgesine dönüştü. Madagaskar’daki versiyonunda ise bayraktaki kafatası figürü, yerel bir başlık motifiyle yeniden tasarlandı.
NE İSTİYOR Z KUŞAĞI?
Gençler, Asya’dan Afrika’ya uzanan geniş bir coğrafyada benzer nedenlerle sokaklara çıkıyor:
Eşitsizliklerin giderilmesi,
Adil gelir dağılımı,
Fırsat eşitliği,
Şeffaf yönetim ve liyakat talebi.
Rafitoson, bu hareketlerin geçici öfke patlaması olmadığını belirterek,
“Z kuşağı artık başarısız bir sistem içinde hayatta kalmayı değil, onu kökten değiştirmeyi istiyor. Bu, kuşaklar arası bir kırılma,” olarak nitelendirdi.
TARİHİN DÖNÜM NOKTASI MI?
Bu yeni gençlik dalgası küresel siyasette bir dönüm noktasına işaret ediyor. Lidersiz, örgütsüz ama dijital olarak güçlü bu hareketler, kimi zaman dağılma riski taşısa da uzun vadede toplumsal dönüşümün fitilini ateşliyor.
Sosyolog Alioua,
“Gençler, bağımsızlık döneminde verilen vaatlerin hayata geçirilmediğine inanıyor. Bugün gördüğümüz şey, devlet krizinin en güçlü göstergesi olan gençliğin isyanıdır,” diyerek bu hareketlerin sembolik değil, tarihsel bir dönüm noktası olabileceğinin altını çizdi.
Z kuşağının dijital çağın olanaklarını kullanarak başlattığı bu yeni dalga, yalnızca kendi ülkelerinde değil, küresel siyasetin geleceğini de şekillendirecek gibi görünüyor.
Haber Merkezi
