Günlük yaşamda telefon numaralarından doğum günlerine, adreslerden yapılacaklar listesine kadar her bilgiyi dijital ortama kaydediyoruz. Ancak uzmanlara göre bu kolaylık, farkında olmadan “dijital amnezi” adı verilen yeni bir çağ hastalığını beraberinde getiriyor.
DİJİTAL AMNEZİ NEDİR?
Dijital amnezi, insanların bilgiye sürekli olarak dijital araçlar üzerinden ulaşması nedeniyle hafıza kullanımının azalması durumunu tanımlıyor. Başka bir ifadeyle, beyin bilgiyi hatırlamak yerine onu depoladığı yeri —örneğin telefondaki notlar veya arama motorları— hatırlamayı tercih ediyor. Nöroloji uzmanlarına göre bu durum, beynin “bilgiyi hatırlama kaslarını” zayıflatıyor. Araştırmalar, özellikle genç nesillerin telefon veya bilgisayar kullanmadan basit bilgileri bile hatırlamakta zorlandığını ortaya koyuyor.
ARAŞTIRMALAR UYARIYOR
Avrupa’da yapılan bir çalışmada, katılımcıların yarısından fazlası yakınlarının telefon numaralarını ezbere bilmediğini ifade etti. Katılımcıların %30’u ise, önemli tarihleri veya şifreleri tamamen cihazlarına emanet ettiklerini söyledi. Uzmanlar, beynin sürekli dış kaynaklı hafıza desteğiyle tembelleştiğini ve bu durumun zamanla unutkanlık, dikkat dağınıklığı ve öğrenme güçlüğü gibi sorunlara yol açabileceğini belirtiyor.
TEKNOLOJİYE BAĞIMLILIK HAFIZAYI ZAYIFLATIYOR
Psikologlar, dijital amnezinin sadece bilgi unutkanlığıyla sınırlı kalmadığını vurguluyor. Sosyal medya, mesajlaşma uygulamaları ve sürekli bildirim akışı, beynin odaklanma kapasitesini azaltıyor. Bu durum, bireylerin sadece bilgiyi değil, anılarını da unutmasına yol açabiliyor. Fotoğraflar, mesajlar ve dijital notlar, geçmişi hatırlamak için kullanılsa da, gerçek hafıza deneyimini zayıflatıyor.
UZMANLARDAN ÖNERİLER
Dijital amneziden korunmak için uzmanlar şu önerilerde bulunuyor:
-
Önemli bilgileri zaman zaman elle yazın, böylece beyinle bağlantı güçlenir.
-
Telefon numaraları, adresler ve tarihleri ezberlemeye çalışın.
-
Gün içinde belli süreler “ekransız zamanlar” belirleyin.
-
Hafıza egzersizleri, bulmacalar veya kitap okumak gibi aktivitelerle zihni aktif tutun.
-
Dijital cihazları bilgi depolama aracı değil, yardımcı araç olarak kullanın.
HATIRLAMAYI MI UNUTUYORUZ?
Teknolojinin sunduğu kolaylıklar hayatı pratikleştirirken, hafızayı tembelleştiren yeni bir alışkanlık kültürü de oluşuyor. Uzmanlara göre dijital amnezi, gelecekte toplumun bilişsel kapasitesini etkileyebilecek sessiz bir tehlike haline gelebilir. Dolayısıyla, bilgiye erişim hızlandıkça, onu hatırlama gücümüz zayıflıyor.
Kaynak: Haber Merkezi
