Plastik kirliliğiyle mücadelede doğadan gelen çözümler, bilim dünyasının en çok ilgi gören araştırma alanları arasında bulunuyor. Bu kapsamda Pakistan’da keşfedilen bir mantar türü, plastik atıkların biyolojik yollarla parçalanabilmesi konusunda umut verici bulgular ortaya koydu.
KEŞİF PAKİSTAN’DA YAPILDI
Bilimsel çalışmalara göre, İslamabad yakınlarında yapılan araştırmalarda uzun süre toprakta kalmış plastik atıklar üzerinde Aspergillus tubingensis adlı bir mantar türü tespit edildi. Araştırmacılar, bu mantarın özellikle poliüretan bazlı plastikler üzerinde bozunma etkisi oluşturabildiğini gösterdi.
PLASTİĞİ NASIL PARÇALIYOR?
Hakemli bilimsel dergilerde yayımlanan çalışmalarda, Aspergillus tubingensis’in özel enzimler salgılayarak plastiğin kimyasal bağlarını zayıflattığı belirtildi. Bu süreçte plastik, daha küçük moleküllere ayrılıyor ve mantar tarafından karbon kaynağı olarak kısmen kullanılabiliyor.
Uzmanlar, bu mekanizmanın “plastiği tamamen yok etme” değil, biyolojik bozunmayı hızlandırma anlamına geldiğinin altını çizdi.
“HAFTALARDA YOK EDİYOR” İDDİASI
Bilimsel verilere göre, mantarın plastik üzerindeki etkisi haftalar ila aylar süren bir süreçte gerçekleşiyor. Yapılan deneylerde, plastiklerin tamamen ortadan kalkmadığı; ancak ağırlık kaybı ve yapısal bozulma yaşandığı kaydedildi.
Bu sebeple sosyal medyada yer alan “plastiği birkaç haftada tamamen yok ediyor” şeklindeki ifadelerin bilimsel olarak doğrulanmadığı belirtiliyor.
ENDÜSTRİYEL KULLANIM HENÜZ GÜNDEMDE DEĞİL
Araştırmalar şu aşamada laboratuvar ölçeğinde yürütülüyor. Aspergillus tubingensis’in büyük ölçekli çöplüklerde veya okyanuslarda doğrudan kullanıldığına dair resmi bir saha uygulaması yok.
Bilim insanları, bu tür organizmaların kontrolsüz şekilde doğaya salınmasının ekosistem açısından riskler barındırabileceğine dikkat çekiyor.
PLASTİK SORUNU İÇİN TEK BAŞINA ÇÖZÜM DEĞİL
Uzman görüşlerine göre, mantar temelli biyolojik çözümler plastik kirliliğini tek başına ortadan kaldıramaz. Ancak bu çalışmalar;
-
Enzim mühendisliği,
-
Biyoreaktör sistemleri,
-
Mekanik geri dönüşümle entegre çözümler
için önemli bir bilimsel altyapı oluşturuyor.
BİLİMSEL UMUT VAR
Aspergillus tubingensis üzerine yapılan araştırmalar, doğanın insan kaynaklı kirliliğe karşı biyolojik yanıtlar geliştirebildiğini gösteriyor. Ancak uzmanlar, bu bulguların “mucize çözüm” olarak değil, uzun vadeli ve çok disiplinli mücadele stratejilerinin bir parçası olarak değerlendirilmesi gerektiğinin altını çiziyor.
Haber Merkezi
