Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nun 12'nci toplantısında düşünce kuruluşları temsilcileri dinlendi. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, en kısa sürede TBMM Genel Kurulu'na sağlam bir raporun sunulacağı inancını taşıdığını söyledi.
Kurtulmuş, şu ifadeleri kullandı:
"Rızanın arttırılabilmesi ise sadece tek başına bu Komisyon'un yapabileceği bir iş değildir. Sizlerden de özel ricam; buraya gelen, burada bu sürece katkı sunan, 'Evet bu iş burada gerçekleşmelidir, bitmelidir, vakti gelmiştir' diyen arkadaşlarımızın hepsinin kendi çevrelerinde bu olumlu görüşlerini paylaşmaları ve toplumsal rızanın arttırılması için garantilerin gelişmesini sağlamasını temenni ediyoruz."
"50 YILLIK SÜREÇ, TÜRKİYE'Yİ BAŞKA BİR YERE GETİRDİ"
50 yıldır devam eden bu süreç, bugün Türkiye'yi başka bir yere getirdi. Türklerin, Kürtlerin, Arapların, Ezidilerin, Sünnilerin, Şiilerin, Alevilerin hep beraber güçlü bir gelecek inşa etmesi üzerinde durmak zorundayız. Şunu da ifade etmek isterim; tarih analizleri yapabiliriz. Bizim Doğu toplumlarında geçmişi konuşmak çok sevdiğimiz bir şey. Geçmişi konuşabiliriz. Bugün de gayet güzel analizlere değinildi. Ama esas mühim olan şey çok kuvvetli, güçlü bir geleceği birlikte nasıl kuracağımızın iradesini ortaya koyabilmek. Ben bu Komisyon'un böylesine bir iradeyi de her gün arttırarak üretmeye devam ettiğini görüyorum"
"SÜRECE YÖNELİK ÇOK YÜKSEK DESTEK VAR"
Komusyon'da konuşan Ankara Enstitüsü Başkanı Doç. Dr. Hatem Mete, yaşanan süreçte gelecekte riskler oluşturabilecek konulara değinerek, "Sürece yönelik çok yüksek destek var. Süreçle ilgili destek yüzde 60'ların altına düşmedi. Toplum meseleyi iktidarın meselesi olarak görmüyor. Toplum, bu meseleyi siyasetin uzun süredir ele alması gereken bir sosyal sorun olarak görüyor. Birçok dinamikle ilgili güven eksikliği var. Somut gelişmeler oldukça güven duygusu da inşa edilecek. Toplumsal hassasiyetin ayağımızı tökezletecek bir konuya dönüşmediğini görüyorum. Devlet, çözüm sürecinide Suriye'de silahsızlanma sürecinin başlamasını istiyor. Türkiye tezlerinde ısrarcı olabilir. Suriye'deki gelişmelerin Türkiye'deki çözümde ön şart olmaması gerekiyor. Yasal düzenlemenin kapsamı ve boyutu çok önemli olacak. Yapılacak düzenlemenin sadece PKK'nın silahsızlanması değil, toplumsal entegrasyon konusunu da ele alması gerekiyor" dedi.
"SİYASİ AF BEKLENTİSİ YÜZDE 60'IN ÜZERİNDE"
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi (SAHAM) Koordinatörü Yüksel Genç ise, güven arttırıcı önlemler konusundaki düşüncelerini paylaştı. Genç, "Bölge insanının yüzde 65'i İnfaz Kanunu'nda değişiklik bekliyor. Terörle Mücadele Kanunu'nun kaldırılması yüzde 65 oranında. Hasta tutukluların bırakılmasını isteyenlerin oranı yüzde 68. Ceza süresi dolan tutuklukların serbest bırakılması yüzde 66. Kayyumun sonlandırılmasını isteyenlerin oranı yüzde 71.2. Siyasi af beklentisi yüzde 60'ın üzerinde. Kürtler için kendi içinde ana dilde eğitim olmazsa olmazdır. Ana dil için yasal ve anayasal güvence beklentisi var" diye konuştu.
"YENİ ROTALAR SAPTANMASI GEREKİYOR"
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Kurucu Direktörü Prof. Dr. Güven Sak, bölge şehirleri için stratejik tercihler yapılması gerektiğini belirterek, "Doğu Anadolu Bölgesi'nde tarımdaki iş gücünün toplum iş gücündeki payı artıyor. Tarımda verimlilik düşük. Sanayi, makine imalatı ilde varsa sanayinin diğer alanlara sıçraması mümkün. Potansiyel, eksiklik olduğunu görmek mümkün. Türkiye'de kültürel turizm bakımından gelişmiş yer Nevşehir. Yabancı turistin fazla gelmediği, çok fazla ziyaret etmediği görülüyor. Göbeklitepe'nin bulunması, Zeugma'nın ortaya çıkması hareketlilik oluşturuyor ama yabancı turist açısından artış yok. Turizmle ilgili faaliyet kollarında istihdam Van'da yüzde 1. Yeni rotalar saptanması gerekiyor. Van'a insanlar daha çok İran'dan geliyor. Asıl para harcayan turist Amerikalılar. Van'da 1.3 milyar dolar gelir oluşturmak mümkün. Turizm ekosistemini güçlendirmemiz gerekiyor. Yeni bir turizm anlayışı gerekiyor" şeklinde konuştu.
"PKK'NIN SİLAH BIRAKMASI KÜRESEL VE BÖLGESEL EĞİLİMLERİ TAKİP EDİYOR"
Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Başkanı Dr. Kadir Temiz, Ortadoğu'da devlet dışı aktörlerden bahsederek, "Bence bu çözüm sürecinin ya da PKK'nın silah bırakmasının küresel ve bölgesel bazı eğilimleri takip ettiğini ve Türkiye'nin de bu küresel ve bölgesel trendlerinin bir parçası olduğunu, bu uygulamaya gayret ettiğini düşünüyorum." dedi.
"BÖLGE ÇÖZÜM SÜRECİNİ DESTEKLİYOR"
"Irak'taki son gözlemlerimiz bize şunları gösteriyor. Bir; bölge çözüm sürecini destekliyor. Şubat ve altı ay sonra yaptığımız saha çalışmalarında bu trendin biraz daha zayıfladığını gözlemliyoruz ancak zaten burada Kürt çalışmaları araştırmacıları da bunu anketler üzerinden teyit ediyor. Ancak herkes zorluğun farkında. Ciddi bir güven bunalımı var. Sadece Türkiye'ye karşı değil, aynı zamanda Kürt siyaseti ve grupları arasında da ciddi gerilimler mevcut. Sahiplenme zayıf, herkesin bu sorunu başkasının sorunuymuş gibi konuşma eğilimi içinde olduğunu gözlemliyoruz"
Kaynak: İHA
