Yaş temelli ücretlendirme TİHEK’ten ceza aldı

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından alınan toplu ulaşım ücretlendirme kararında yaş temelli ayrımcılık yapıldığına hükmetti. Kurum, İBB’ye 141 bin 934 TL idari para cezası uygulanmasına karar verdi.

30 YAŞ ÜSTÜ ÖĞRENCİLER İNDİRİMDEN YARARLANAMADI

İBB Meclisi’nin 11 Temmuz 2024 tarihli kararına göre, toplu taşımada 30 yaş altı öğrenciler ile 30 yaşından gün almış öğrenciler farklı ücret tarifesine tabi tutuldu. Bu uygulama kapsamında, 30 yaşından gün alan öğrenciler, indirimli tarifeden faydalanamayarak aylık 282 TL yerine 1413 TL ödemek durumunda kaldı.

BAŞVURU TİHEK’E TAŞINDI

İstanbul’da yaşayan öğrenci H.T.G, uygulamanın ardından öğrenci kimliği olmasına rağmen yaş kriteri nedeniyle toplu taşımada tam ücret ödemeye başladığını belirterek İBB’ye başvurdu. Başvurunun reddedilmesi üzerine konu, TİHEK’e taşındı. Başvuruyu değerlendiren TİHEK, Anayasa’nın 10. maddesi uyarınca “herkesin kanun önünde eşit olduğunu ve ayrımcılığa uğramayacağını” hatırlattı. Ayrıca, kimsenin eğitim hakkından yoksun bırakılamayacağını vurguladı.

İBB’NİN SAVUNMASI YETERSİZ BULUNDU

İBB, yaptığı savunmada, 30 yaş ve üzerindeki öğrencilerin genellikle düzenli gelire sahip olduklarını ve iş gücüne daha fazla katıldıklarını belirterek bu doğrultuda bir ücretlendirme yaptığını bildirdi. Ancak TİHEK kararında, bu savunmanın “genel bir varsayım” olduğunu ve bu varsayımı destekleyen resmi verilerin sunulmadığını belirtti. Kurum, yalnızca yaş ölçütüne dayanılarak yapılan bu farklılaştırmanın, orantısız bir uygulama olduğuna ve ayrımcılık yasağını ihlal ettiğine hükmetti.

TİHEK: ORANTILILIK BULUNMUYOR

TİHEK kararının gerekçesinde şu ifadeler yer aldı: “Toplu taşımada 30 yaşından gün almış öğrencilerle 30 yaş altı öğrencilerin farklı ücretlendirmeye tabi tutulduğu anlaşılmaktadır. Bu uygulama yaş temelinde farklı muamele oluşturmakta, kullanılan araç ile ulaşılmak istenen amaç arasında makul bir orantılılık bulunmamaktadır.”