Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan 36 maddelik “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı KHK’de Değişiklik Yapılmasına Dair Torba Kanun Teklifi”, vergi, sosyal güvenlik ve işveren teşviklerinde köklü değişiklikler getiriyor. Yeni düzenleme, SGK’nın gelirlerini artırmayı hedeflerken, hem işverenler hem de vatandaşlar için ek mali yükler getiriyor.
Teklifin içinde, Bağ-Kur prim oranlarının artışı, borçlanma maliyetlerinin yükselmesi, GSS borçlarının silinmesi ve teşviklerin azaltılması gibi milyonlarca vatandaşı ilgilendiren düzenlemeler yer alıyor.
BAĞ-KUR’LULAR İÇİN EMEKLİLİK DAHA PAHALI HALE GELİYOR
Yeni torba kanunla birlikte Bağ-Kur (4/1-b) kapsamında sigorta süresini canlandırarak emekli olmayı planlayanlar için maliyet artışı gündeme taşınıyor.
Daha önce %34,75 oranında ödenen primlerin, yeni düzenlemeyle %45’e çıkarılması tahmin ediliyor. Geçmiş dönem sigorta sürelerini ihya ederek emekli olmak isteyen vatandaşlar için ciddi bir ek maliyet anlamına geliyor.
İTÜ Sosyal Güvenlik Uzmanları, bu adımın “2021 yapılandırmasında sağlanan avantajları tersine çevirdiğini” ifade ediyor.
BORÇLANMAYLA EMEKLİLİK ARTIK DAHA ZOR VE DAHA MASRAFLI
Emeklilik için eksik prim günlerini borçlanarak tamamlama imkânı uzun yıllardır uygulanıyordu. Ancak yeni torba kanun teklifiyle, askerlik ve yurt içi borçlanma oranları da artırıyor.
Şu anda %32 olan prim oranı, %45’e çıkarılıyor. Bu da hem emekli olma maliyetini artırıyor hem de borçlanma sürecini zorlaştırıyor.
SGK BORÇLARI EMEKLİ MAAŞLARINDAN KESİLECEK
Teklifte yer alan bir diğer düzenleme ise SGK borçlarının doğrudan emekli maaşlarından tahsil edilmesi. Buna göre; genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve gecikme cezası borcu bulunanların, gelir veya aylıklarından %25’e kadar kesinti yapılarak borçları tahsil edilecek. Hem SGK’nın alacaklarını garanti altına almayı hem de borçların kademeli olarak kapanmasını amaçlıyor.
BİREYSEL EMEKLİLİKTE (BES) DEVLET KATKISI DEĞİŞİYOR
Torba Kanun, Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) için de önemli bir yetki değişikliği kapsıyor. Halihazırda devlet katkısı %30 seviyesinde uygulanırken, yeni teklif ile Cumhurbaşkanına bu oranı %50’ye çıkarma veya sıfıra indirme yetkisi tanınıyor.
Hedef, sistemin etkinliğini artırmak, fon büyüklüğünü desteklemek ve kamu maliyesinde dengeyi korumak olarak belirtiliyor.
İŞVERENLER İÇİN PRİM ARTIŞI VE TEŞVİK AZALMASI
Torba kanunla işverenlerin SGK prim oranı %34,75’ten %35,75’e çıkarılıyor. Artış yalnızca işveren payına yansıyacak; çalışanların maaşından yapılan kesintiler değişmeyecek. Ayrıca, 2008’den bu yana özel sektör işverenlerine sağlanan 5 puanlık SGK prim indirimi de revize ediliyor.
Yeni düzenlemeyle, imalat sektörü dışındaki işletmelerde bu teşvik %4’ten %2’ye düşürülecek.
Bu da işverenlerin toplam maliyetinde artışa sebep olacak.
PRİM TAVANI YÜKSELTİLİYOR
Prime esas kazanç üst sınırı, asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkıyor. Bu değişiklik, yüksek ücretli çalışanlar için daha fazla prim ödenmesi anlamına gelirken, işverenlerin mali yükünü de artıracak. Genç müteşebbislerin Bağ-Kur prim teşviklerinin tamamen kaldırılması öngörülüyor.
GSS BORÇLARINA KISMİ AF BEKLENİYOR
Torba kanun teklifinin en dikkat çeken bölümlerinden biri de Genel Sağlık Sigortası (GSS) borçlarına ilişkin değişiklik. Sosyal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş, kulis bilgilerine dayanarak “torba kanuna ek bir maddeyle GSS borçlarının bir kısmının silinmesinin gündemde olduğunu” duyurdu.
GSS sistemi 2012’den bu yana yürürlükte. 18 yaşını doldurup eğitimine devam etmeyen gençler, işsizler ve sosyal güvencesi olmayanlar bu kapsamda prim ödemekle yükümlü. 2025 yılı itibarıyla bu prim aylık 780 TL olarak hesaplanıyor.
Karakaş’ın aktardığına göre; 2015 yılı ve öncesine ait, zaman aşımına uğramış GSS borçlarının tamamen silinmesi, faiz ve gecikme zamlarıyla birlikte ortadan kaldırılması düşünülüyor.
TORBA KANUN GENİŞLEYEBİLİR
İsa Karakaş, “Torba Kanun mevcut hâliyle sınırlı kalmayacak, vatandaşlara nefes aldıracak yeni maddeler eklenebilir” diyerek önümüzdeki dönemde yeni düzenlemelerin de Meclis gündemine gelebileceğini belirtti.
Ankara kulislerinde, 2025 baharında GSS borçlarına yönelik yeni bir yapılandırma ihtimalinin de konuşulduğu ifade ediliyor.
GELİR TESTİ YAPTIRMAYANLARA UYARI
Gelir testi yaptırmayan vatandaşlar, gelir düzeyleri düşük olsa bile her ay 780 TL + faiz borçla karşı karşıya kalıyor. Geliri asgari ücretin üçte birinin altında olanların hiçbir prim ödemeden GSS kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabileceğini hatırlatıyor. Bu imkandan faydalanmak için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na başvuru yapılması gerekiyor.
Haber Merkezi
