ABD Anayasası’nın 13’üncü maddesinde yer alan ve suçtan hüküm giyen mahkumların zorla çalıştırılmasına izin veren istisna, uluslararası kuruluşların ve insan hakları örgütlerinin sert tepkisini çekiyor. Uzmanlar, bu düzenlemeyi “modern köleliğin devamı” olarak değerlendirirken, uygulamanın sistematik insan hakları ihlallerine ve ırksal eşitsizliğe yol açtığına dikkat çekiyor.
SAATLİK ÜCRETLER 0,13 DOLAR
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nin 2024 yılında yayımladığı raporda, ABD hapishanelerinde mahkumların zorunlu çalıştırılmaya devam ettiği belirtildi. Rapora göre, çalışan mahkumların saatlik kazançları 0,13 ila 1,30 dolar arasında değişiyor. Buna karşılık, İtalya ve Brezilya gibi ülkelerde mahkumlara serbest piyasaya daha yakın ücretler ödendiği vurgulandı.
“ÜCRETLERDEN YÜZDE 80’E VARAN KESİNTİ”
BM raporunda, ABD’deki mahkumların elde ettiği düşük gelirden yemek ve barınma masrafları için yüksek oranda kesintiler yapıldığı, bu oranın bazı durumlarda yüzde 80’e ulaştığı ifade edildi. Ayrıca, “hiç ücret almayan mahkumların” da bulunduğu kaydedildi. Raporda, kadın mahkumların cinsel istismar vakalarının da ciddi bir sorun olduğu, 2012-2022 yılları arasında federal hapishanelerin en az üçte ikisinde bu tür olayların yaşandığı bildirildi.
800 BİN MAHKUM ÇALIŞTIRILIYOR
Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU) ve Chicago Üniversitesi tarafından hazırlanan 2022 tarihli rapora göre, ABD hapishanelerinde yaklaşık 800 bin mahkum çeşitli işlerde çalıştırılıyor. Bu iş gücünün ürettiği mal ve hizmetlerin yıllık değerinin 11 milyar doları bulduğu tahmin ediliyor. Ancak birçok eyalette mahkumlara ücret ödenmediği, ödenen eyaletlerde ise saatlik kazancın 13 ila 52 sent arasında değiştiği aktarıldı.
Mahkum emeği otoyol bakımından tarım ve gıda üretimine, hatta çağrı merkezi hizmetlerine kadar pek çok alanda kullanılıyor. Uzmanlar, bu sistemin serbest piyasadaki işçi ücretlerini baskıladığı ve sendikalaşmayı engellediğini savunuyor.
“IRKSAL EŞİTSİZLİK DERİNLEŞİYOR”
Hukuk ve Sosyal Politikalar Merkezi’nin (CLASP) 2024 tarihli raporuna göre, siyahi Amerikalıların hapsedilme oranı beyazlara göre 5 kat, Latin Amerikalıların ise 1,3 kat daha fazla. Raporda, mahkumların yaklaşık üçte ikisinin zorla çalıştırıldığı ve işçilerin yüzde 64’ünün güvenlik endişesi yaşadığı belirtildi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) 2024 dünya raporunda ise ABD’de siyahların hapishanelerde orantısız biçimde temsil edildiği vurgulandı. Raporda, bu durumun yalnızca insan hakları açısından değil, demokrasinin işleyişi bakımından da ciddi bir tehdit olduğu ifade edildi.
ULUSLARARASI ELEŞTİRİLER ARTIYOR
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) mahkum emeğinin bu şekilde kullanılmasını “zorla çalıştırma” olarak tanımlarken, insan hakları örgütleri de ABD’deki bu uygulamanın modern köleliğin günümüzdeki yansıması olduğunu belirtiyor.
Kaynak: İHA
