Rusya-Ukrayna Savaşı’nı sona erdirmeye yönelik diplomatik girişimler, ABD Başkanı Donald Trump'ın gündeme getirdiği ve 19 Kasım’da medyaya sızan 28 maddelik barış planı taslağıyla hız kazandı. Planın içeriği ve tarafların farklı yaklaşımı, konuyu uluslararası siyasetin merkezine yerleştirdi.
TRUMP'IN 28 MADDELİK PLANI NELER İÇERİYOR?
ABD Başkanı Donald Trump’ın ekibi tarafından hazırlanan ve Kiev’e sunulan 28 maddelik barış planı, savaşın sona erdirilmesi için bir dizi kritik başlık barındırıyor. Taslak metin; Ukrayna ordusunun küçültülmesi, Kiev’in NATO üyeliğinden vazgeçmesi ve bazı topraklardan feragat edilmesi gibi şartları içeriyor.
Planda, Kırım, Luhansk ve Donetsk’in Rusya’ya bırakılması; Herson ve Zaporijya’nın mevcut cephe hatları boyunca “dondurulmuş bölge” statüsüne alınması öngörülüyor. Ayrıca taslak, Rusya ile NATO arasında güvenlik diyaloğu kurulmasını, Ukrayna’da NATO askerlerinin konuşlandırılmamasını da içeriyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin planın istişare edilmeye değer olduğunu belirterek, “Bu planın, nihai barışçıl çözüme temel olabileceğini düşünüyorum” ifadesini kullanmıştı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise ABD’den gelen taslağa ilişkin yaptığı açıklamada ülkesinin “onurlu, gerçek ve üçüncü bir işgalle bozulmayacak bir barış” aradığını söylemişti.
UKRAYNA VE AVRUPA'NIN PLANA TEPKİLERİ
Planın sızmasının ardından Kiev ve Avrupa başkentlerinde yoğun bir diplomasi trafiği başladı. Zelenskiy, planın mevcut haliyle Ukrayna üzerinde “tarihin en ağır baskılarından biri” anlamına gelebileceğini söyleyerek ulusal egemenliğin korunmasının kırmızı çizgileri olduğunu açıkladı.
AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, “Herhangi bir barış planı Ukrayna ve Avrupa’nın onayı olmadan işlemez” diyerek AB’nin tavrını ortaya koydu. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise, “Ukrayna olmadan Ukrayna hakkında hiçbir şey konuşulamaz” ifadeleriyle sürecin Kiev tarafından şekillendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Reuters’ın yayımladığı Avrupa karşı teklifine göre, E3 ülkeleri (İngiltere, Fransa, Almanya) ABD planına alternatif bir çerçeve sundu. Bu çerçevede Ukrayna’ya güvenlik garantileri, Avrupa pazarına erişim, saldırmazlık düzenlemeleri ve egemenlik vurgusu öne çıktı.
CENEVRE GÖRÜŞMELERİ: "EN YAPICI TOPLANTI"
ABD, Ukrayna ve Avrupa temsilcileri 23 Kasım’da İsviçre’nin Cenevre kentinde bir araya gelerek hem ABD taslağını hem Avrupa önerisini masaya yatırdı.
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt görüşmeler sonrası, “Herkes Cenevre'de ortaya çıkan sonuçlar dolayısıyla iyimser. Bu maddelerin büyük çoğunluğu üzerinde anlaşmaya varıldı” dedi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise görüşmeleri “savaşın başından bu yana en yapıcı toplantı” olarak nitelendirdi.
Avrupalı temsilcilerin sunduğu karşı teklifte Ukrayna’nın askeri kapasitesini artırmaya izin verilmesi ve NATO’nun 5. maddesine benzer güvenlik garantileri yer aldı. Moskova ise bu öneriyi “yapıcı olmayan” bir girişim olarak değerlendirdi.
UKRAYNA-ABD GÖRÜŞMELERİ DEVAM EDİYOR
Cenevre temaslarının ardından Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Umerov başkanlığındaki Ukrayna heyeti, barış planı görüşmelerini sürdürmek üzere ABD’ye gitti. Umerov yaptığı açıklamada, “Net talimat ve önceliklerimiz var; Ukrayna çıkarlarının korunması, somut diyalog ve Cenevre’de elde edilen başarılara dayanarak ilerlemek” dedi.
Rubio ise görüşmelerin ardından, “Bu sadece savaşın sona erdirilmesiyle ilgili değil. Ukrayna’nın geleceğini güvence altına almakla ilgili” ifadelerini kullandı. Görüşmelere ABD’nin özel temsilcisi Steve Witkoff ve danışman Jared Kushner da katıldı.
ZELENSKİ-MACRON GÖRÜŞMESİ: "BARIŞ KALICI OLMALI"
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Paris’te Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile ABD-Rusya müzakerelerinin gidişatını değerlendirdi. Zelenskiy görüşme sonrası yaptığı açıklamada, “Barış gerçekten kalıcı hale gelmeli. Savaş mümkün olan en kısa sürede sona erdirilmeli” dedi.
Élysée Sarayı ise görüşmenin “adil ve kalıcı barış koşullarını” ele aldığını duyurdu.
YENİ DİPLOMASİ TURU: ZELENSKİY İRLANDA'YA GİDECEK, WITKOFF PUTİN'LE GÖRÜŞECEK
Paris temaslarının ardından Zelenskiy’in İrlanda’ya resmi ziyaret gerçekleştireceği açıklandı. İrlanda Başbakanı Micheál Martin, ziyareti doğrulayarak “Bu ziyareti sabırsızlıkla bekliyorum” dedi.
Öte yandan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ABD Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile görüşeceğini duyurarak sürecin devam ettiğini teyit etti. Peskov, “Sürecin başarılı şekilde sonuçlanması için megafon diplomasisini tercih etmiyoruz” dedi.
Kaynak: Haber Merkezi
Editör: Buket Saymaz
