Milli Saraylara bağlı Topkapı Sarayı’nda, Mabeyn bölümünü Harem-i Hümayun’a bağlayan tarihi geçit, özgün dokusu korunarak Mabeyn Yolu Çini Sanat Galerisi olarak düzenlendi.
İZNİK’TEN KÜTAHYA’YA ÇİNİ SANATININ YOLCULUĞU
Galeri, İznik’ten Kütahya’ya uzanan çini sanatındaki üslup ve teknik dönüşümü tek rota üzerinde izlenebilir kılıyor. Tematik yerleşim sayesinde ziyaretçiler, saray mimarisindeki kullanım bağlamını ve çini üslubundaki değişimi adım adım takip edebiliyor.
“UZUN YILLAR UNUTULMUŞ BİR MEKANDI”
Milli Saraylar Başkanı Dr. Yasin Yıldız, galerinin açılışında basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Mabeyn Yolu’nun Topkapı Sarayı’nın gizemli köşelerinden biri olduğunu belirterek, buranın padişahın özel kullandığı dairelerle haremi birbirine bağlayan çok önemli bir koridor olduğunu, ancak daha sonraki yüzyıllarda kullanım dışı kaldığını ve uzun yıllar unutulduğunu söyledi.
TOPKAPI SARAYI’NIN ZENGİN ÇİNİ KOLEKSİYONU
Koridorun restorasyon projesi kapsamında bir çini galerisi olarak düzenlendiğini aktaran Yıldız, Topkapı Sarayı’nın Milli Saraylar Koleksiyonu içinde çok önemli bir çini varlığına sahip olduğunu vurguladı. Özellikle inşa edildiği dönemler ile 16. yüzyıldaki yeniden yapılanma sürecinin, Türk çini sanatının zirve dönemi olduğuna dikkati çekti.
“ÇALIŞMALAR YAKLAŞIK ÜÇ YIL SÜRDÜ”
İznik ve Kütahya çinilerinin çok özel örneklerinin galeride yer aldığını belirten Yıldız, bazı çinilerin uzun süre depolarda muhafaza edildiğini ve ziyaretçilerin bu eserleri görme imkânı bulamadığını söyledi. Bu galeride çinilerin bütüncül bir seçkiyle ziyaretçiyle buluşturulduğunu ifade eden Yıldız, çalışmaların yaklaşık üç yıl sürdüğünü, Mabeyn’deki padişah daireleriyle ilgili restorasyonların da sona yaklaştığını kaydetti.
ÇİNİLERİN RESTORASYON VE BELGELEME SÜRECİ
Topkapı Sarayı çinilerinin önemli bir bölümü 2018 yılına kadar Harem’de dağınık depolarda saklanıyordu. Milli Saraylar, 2 bini aşkın kasada muhafaza edilen çinileri Aziziye yapılarında kurulan iki depoya taşıyarak saklama alanını 700 metrekareye çıkardı. Dört yıl önce kurulan Çini Restorasyon Atölyesi’nde 9 bin 486 fotoğrafla belgeleme yapıldı ve 800 farklı desen envantere alındı.
OSMANLI ÇİNİ SANATININ ESTETİK EVRİMİ TEK ROTADA
Mabeyn Yolu Çini Sanat Galerisi, 16. yüzyılın İznik merkezli klasik üslubundan 17. yüzyıldaki dönüşüme, 18. yüzyılda Avrupa etkilerinin belirginleştiği Kütahya üretimine uzanan süreci bir arada sunuyor. Lale, karanfil, sümbül, hatai motiflerinin yanı sıra dönemsel manzara ve figüratif sahneler de galeride yer alıyor.
PADİŞAH ADLARI VE KLASİK METİNLER DUVARLARDA
Galeri duvarlarında Osman Gazi’den Sultan II. Selim’e kadar Osmanlı sultanlarının isimlerinin yer aldığı iri yazılı çiniler bulunuyor. Ayrıca 11. yüzyılda Tunuslu şair İbnü’n Nahvi tarafından kaleme alınan “Kaside-i Münferice”den seçilmiş beyitlerin işlendiği çiniler de ziyaretçilerin beğenisine sunuluyor.
Yaklaşık 250 parça çininin yer aldığı Mabeyn Yolu Çini Sanat Galerisi, Topkapı Sarayı’nın kapalı olduğu salı günü hariç haftanın her günü 09.00 - 17.00 saatleri arasında ziyaret edilebilecek.
Kaynak: AA
