Veri merkezlerinin küresel enerji sistemindeki payı her geçen yıl hızla büyüyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) raporlarına göre, 2024 itibarıyla dünya genelindeki veri merkezlerinin elektrik tüketimi 415 TWh seviyesine ulaşırken, bu rakam küresel elektrik kullanımının yaklaşık %1,5’ine denk geliyor. Son beş yılda yıllık ortalama %12’lik artış kaydedildi.
YAPAY ZEKA SUNUCULARINDAKİ ARTIŞ ELEKTRİK TALEBİNİ
Yapay zeka kullanımının hızla yayılması, yüksek performanslı hızlandırılmış sunuculara olan talebi ciddi şekilde artırıyor. Bu sunucuların yoğun güç tüketmesi, veri merkezlerinde görülmemiş bir güç talebi yaratıyor.
Uzmanlar, hızlandırıcı donanımların yaygınlaşma hızı önümüzdeki yıllarda elektrik talebinin en kritik belirleyicisi olacak görüşünde.
VERİ MERKEZİ TÜKETİMİNDE BELİRSİZLİK
Veri merkezlerinin gelecekte tüketebileceği elektrik miktarı ciddi bir belirsizlik taşıyor. Bu nedenle araştırmalar:
-
Kalkış (Lift-Off)
-
Yüksek Verimlilik (High Efficiency)
-
Karşı Rüzgarlar (Headwinds)
olmak üzere üç ayrı hassasiyet senaryosu üzerinden sürdürülüyor. Bu senaryolar, hem donanım verimliliğini hem de yapay zekâ talebini ve enerji altyapısındaki darboğazları değerlendiriyor.
2030’DA TÜKETİM İKİ KATINA ÇIKACAK
Temel senaryoya göre veri merkezlerinin küresel elektrik tüketimi:
-
2024: 415 TWh
-
2030: 945 TWh
seviyesine yükselerek iki katına çıkacağı ön görülüyor. Bu artış hızının yılda %15 olduğu belirtiliyor. Bu oran, diğer tüm sektörlerin toplam elektrik tüketimi artışının dört katı.
Buna rağmen, 2030’da veri merkezlerinin küresel elektrik talebi içindeki payının %3 seviyesinde kalacağı düşünülüyor.
TÜKETİM ARTIŞININ YARISI YAPAY ZEKA SUNUCULARINDAN
Elektrik artışının kaynaklarına bakıldığında:
-
Hızlandırılmış AI sunucuları → %50
-
Geleneksel sunucular → %20
-
BT ekipmanları → %10
-
Soğutma ve altyapı → %20
bu sonuca ulaşılıyor.
AI sunucularının elektrik tüketimindeki %30 yıllık artış, sektörün en büyük itici gücü olarak öne çıkıyor.
ABD VE ÇİN ELEKTRİK TALEBİNDE BAŞI ÇEKİYOR
2030 yılına kadar beklenen tüketim artışında en büyük payı üç bölge yer alıyor:
-
ABD → +240 TWh (%130 artış)
-
Çin → +175 TWh (%170 artış)
-
Avrupa → +45 TWh (%70 artış)
Japonya’da artış 15 TWh seviyesinde.
Güneydoğu Asya’da ise Singapur ve Güney Malezya’nın bölgesel merkez hâline gelmesiyle talep iki kattan fazla yükselecek.
KİŞİ BAŞINA TÜKETİMDE ABD AÇIK ARA ÖNDE
Kişi başına veri merkezi elektriği tüketimi:
-
ABD: 2024’te 540 kWh → 2030’da 1.200 kWh üstü
-
Afrika: 2024’te <1 kWh → 2030’da 2 kWh altı
-
Güney Afrika: 2030’da kişi başı 25 kWh
ABD’deki artış, veri merkezlerinin bir hane halkı yıllık elektrik tüketiminin %10’una yaklaşacağı anlamını taşıyor.
VERİ MERKEZİ TALEBİ, KÜRESEL ELEKTRİK ARTIŞININ %10’UNDAN AZINI OLUŞTURACAK
Mutlak tüketim hızla artsa da 2024–2030 arasında veri merkezlerinin toplam küresel elektrik talebi artışındaki payının %10’dan düşük olacağı düşünülüyor.
Bunun nedeni:
-
Elektrikli araçların yaygınlaşması
-
Sanayi elektrifikasyonu
-
Artan klima kullanımı
gibi etkilerin enerji talebini daha fazla yukarı taşıması.
LIFT-OFF SENARYOSU: 2035’TE 1.700 TWh’Yİ AŞABİLİR
Yapay zekanın çok daha hızlı benimsendiği bu senaryoda:
-
Veri merkezi tüketimi 2035’te 1.700 TWh’yi geçiyor.
-
Payı küresel elektrik tüketiminin %4,4’üne ulaşıyor.
Bu tahmin ise Temel Senaryo’dan %45 daha yüksek.
YÜKSEK VERİMLİLİK SENARYOSU: TÜKETİM 970 TWh’DE SABİTLENİYOR
Donanım, yazılım ve soğutmadaki verimlilik artışlarının hızlandığı öngörülen bu senaryoda:
-
Küresel veri merkezi tüketimi 2035’te 970 TWh seviyesinde.
-
Veri merkezlerinin elektrik payı %2,6.
-
Tasarruf seviyesi %15’in üzerinde.
HEADWINDS SENARYOSU: YAVAŞLAYAN YAPAY ZEKA KÜRESEL TALEBİ DÜŞÜRÜYOR
Bu senaryoda:
-
AI benimsemesi beklenen hızda ilerlemiyor.
-
Tedarik zincirindeki sıkışmalar veri merkezi inşalarını geciktiriyor.
-
Elektrik talebi 700 TWh civarında sabitleniyor.
-
Payı küresel tüketimin %2’sinin altında kalıyor.
Haber Merkezi
